Aktualizacja 12 czerwca 2021 przez Simple-English
Dzisiaj dowiesz się czym są czasowniki frazowe i jak ich używać w angielskim. Inaczej niż w polskim, w angielskim są wyrażenia, które składają się z kilku słów jednocześnie. Każde z tych słówek, kiedy występuje osobno znaczy co innego, a gdy występuje w połączeniu z innym słowem ich połączenie może mieć inne, dodatkowe znaczenie i nazywamy je wtedy pharsal verbs, a po polsku to „czasowniki frazowe”.
Reklama
Czasowniki te w połączeniu z przyimkiem (np.: z, do, na, pod, bez, za, u, w, nad, wzdłuż) i/lub z przysłówkiem (odpowiadają na pyt. jak? gdzie? kiedy? – ładnie, dobrze, zgodnie, naprzód itp.) tworzą to nowe znaczenie. Głównie używane są w języku potocznym i obrazują w sposób idiomatyczny (przy użyciu zwrotu odpowiedniego dla danego języka), opisujący w sposób niedosłowny daną sytuację. Pomijam fakt, że polskie tłumaczenie czasownika, który gdy występuje osobno może być nieco przytłaczające. Zobacz co mam na myśli mówiąc „przytłaczające”.
Phrasal verb ze słowem get
Weźmy np. słowo get. Kiedy wstępuje samodzielnie, ma ono wiele polskich znaczeń: dostać, otrzymać, nabyć, zdobyć, wziąć, przynieść, podać, dostarczyć, dostać się, dojść, stać się, wpływać, zmuszać, nakłaniać. Trochę dużo tych znaczeń. Z książki dowiesz się, jak zminimalizować to „przytłoczenie”.
Zgodnie z powyższą definicją czasownik ten może tworzyć pharsal verb poprzez dodanie do niego przyimka i/lub przysłówka. Dla przykładu zobaczmy zmianę znaczenia słowa get po dodaniu do niego przyimka up, gdzie samo up może znaczyć: w górze, w górę, do góry, wyżej, na wyższy poziom:
Get + up → get up – razem oba słowa znaczą „wstawać z łóżka” lub z czegokolwiek na czym się siedzi, lub leży (krzesło, łóżko, podłoga, stół).
Drugi przykład. Zobaczmy teraz zmianę znaczenia słowa get z przyimkiem off, które samo może znaczyć: od, z (z dala, z wierzchu), ze:
Get + off → get off – razem słowa te znaczą „wychodzić z dużego pojazdu” np. autobusu, pociągu itp.
Phrasal verb ze słowem along
Kolejny przykład ze słowem along (with), słowo to może być zarówno przyimkiem i znaczyć: wzdłuż, razem (z kimś), jak i przysłówkiem i znaczy: naprzód, do przodu:
Get + along (with) – get along (with) – znaczy dogadywać się (z kimś), mieć dobre kontakty, układy (z kimś), radzić sobie (z czymś).
Powyższe niuanse to część języka angielskiego, bez której nie będziesz używać go dostateczni czytając, czy mówiąc. Jeżeli już wiesz o takich ciekawych konstrukcjach, to w czasie twoich lektur, korzystając ze słownika zwracaj uwagę na tego typu połączenia. W dobrych słownikach zestawienia słówek phrasal verbs zwykle wpisane są w tłumaczenie czasownika głównego. Wyszukując jedno słowo angielskie, sprawdzaj czy stojące obok niego kolejne (przyimek, czy przysłówek) nie wpływa na zmianę znaczenia i sensu czytanego przez ciebie tekstu. Zwracaj uwagę na to, czy po zastosowaniu takiego phrasal verb, czy czasownika, który występuje osobno czytany przez ciebie tekst nabierze większego sensu.
Czy jesteś w stanie poznać wszystkie czasowniki frazowe w angielskim?
Wszystkich zestawień phrasal verb jest bardzo dużo i nie będziemy, zarówno ty, jak i ja w stanie opanować w 100%. To niemożliwe i w ogóle nie potrzebne. Na podstawie praktyki i po opanowaniu podstawowych, skrótowo zwanych phrasali [czyt. frejzali], będziesz w stanie zrozumieć wypowiedzi lub teksty, w których będą użyte tego typu połączone słowa. W miarę poznawania przysłówków i przyimków i przy wykorzystaniu kontekstu zrozumienie ich może okazać się szybsze i łatwiejsze. O częściach mowy natomiast przeczytasz więcej o osobnym dziale.
Sposób na frejzale
Wyszukaj w internecie hasła: „ phrasal verbs” znajdziesz mnóstwo przykładów. W „Dodatku dość przydatnym” mojej książki, wypisałem te najbardziej popularne.
Czasownik frazowy, jak pamiętasz składają się dwóch słów: czasownik + przysłówek np.: jak? (wesoło) gdzie? (tam) kiedy? albo czasownik + przyimek: np.: do (domu), nad (domem), w (domu). Myśl o tych czasownikach, jak o innym słownictwie angielskim. Kiedy napotykasz je w czasie poznawania języka, zapamiętuj je, jak inne słowa. Powstrzymaj się od wkłuwania ich list na pamięć. Poniżej zebrałem moim zdaniem najbardziej charakterystyczne i przydatne frejzale oraz ich polskie znaczenia:
Reklama
Przykładowe czasowniki frazowe w angielskim
break in – włamywać się
break into – wyłamywać np. drzwi
break up – zrywać np. związek, rozmowy
break out – uciekać np. z więzienia
bring sb down – dołować np. kogoś
bring sb up – wychowywać dziecko
call sb back – oddzwaniać
call off sth – odwoływać coś np. spotkanie
call on sb – dzwonić do kogoś
check in – meldować się np. w holelu lub na lotnisku
check out – opuszczać hotel
cheer up – rozchmurzyć się (o humorze)
come across sth – natknąć się na coś
come appart – rozdzielić
come from – pochodzić np. z Polski
count on sth/sb – liczyć na coś/kogoś
cross sth out – wykreślić coś
cut off sth – odciąć coś
cut out sth – wyciąć
do sth over – zrobić coś jeszcze raz
do sth up – zapiąć coś np. guziki
dress up – ładnie się ubrać
eat out – jeść w restauracji
end up – ostatecznie (zrobić coś, zdecydować)
fall apart – rozpadać się
fall down – spaść np. na podłogę
fall out – wypaść (np. z kieszeni)/wypadać (np. o zębach, włosach)
fill in (brytyjski angielski)/out (amerykański angielski) – wypełniać np. formularz
fill sth up – wypełniać coś np. wodą
find out – dowiedzieć się
get along/on – dogadywać się
get back – wrócić np. z wakacji
get sth back – odzyskać coś
get over sth – przechodzić przez coś (chorobę, problem)
get together – spotkać się
get up – wstawać/wstawać z łóżka
give sb away – wydać kogoś (np. policji)
give sth back – oddać coś
give in/up – poddać się/przestać walczyć, kłócić się
give sth out – rozdawać coś (za darmo)
give sth up – rzucić nawyk (np. palenie)
go after sb – iść za kimś
go after sth – dążyć za czymś (np. celem)
go ahead – zrobić coś bez wahania – zawołanie do działania
go back – wracać (do miejsca)
go out – wyjść np. na miasto, imprezę, obiad
go out with sb – chodzić z kimś (o związku)
grow apart – proces ustawania związku/znajomości
grow up – stać się dorosłym/urosnąć
hand in – składać (np. pismo, wniosek, wypracowanie)
hand out – rozdawać (np. zaproszenia grupie ludzi)
hang in – pozostawać pozytywnym (nieformalne)
hang on – poczekać chwilę (nieformalne)
hang out – spędzać miło czas (nieformalne)
hang up – zakończyć połączenie
Więcej o frejazalach z hang znajdziesz w tym rozśpiewanym wpisie.
hold sth/sb back – powstrzymywać
hold sth back – wstrzymywać emocje
hold on – zaczekać chwilę
keep on doing sth – kontynuować robienie czegoś
keep sth from sb – nie mówić komuś czegoś
keep sb/sth out – zapobiec wejściu kogoś/czegoś
let sb down – zawieść kogoś
let sb in – wpuścić kogoś
log in/on – wpisać się na stronę, bazę danych itp. – zalogować się
log out/off – wypisać się ze strony, bazy danych itp. – wylogować się
look after sb/sth – opiekować się kimś/czymś
look down on sb – patrzeć na kogoś z góry (dosłownie – patrzeć w dół na kogoś), czuś się od kogoś lepszym
look for sb/sth – szukać kogoś/czegoś
look forward to sth – nie móc doczekać się czegoś
look into – badać, dochodzić w sprawie
look out – być ostrożnym, uważnym, czujnym
look out for sb/sth – mieć baczność na kogoś/coś
look over – sprawdzać
look sth up – wyszukać coś (np. w książce)
make sth up – zmyślić coś
make sb up – umalować kogoś
mix sth up – pomieszać coś (np. nazwiska)
pass away – umrzeć
pass out – zemdleć
pass sth out – dawać tę samą rzecz wielu osobom
pay for sth – być ukaranym za coś – zapłacić za coś
point sb/sth out – wskazać palcem kogoś/coś
put sth down – położyć coś/odłożyć (np. na stole)
put sb down – upokarzać, poniżać
put sth off – odkładać (w czasie)
put sth out – gasić (pożar)
put sth together – złożyć coś w całość
put up with sb/sth – tolerować kogoś/coś
put sth on – zakładać (np. ubrania, biżuterię)
run into sb/sth – wpaść na kogoś/coś (napotkać niespodziewanie)
run over sb/sth – przejechać kogoś lub coś samochodem
run away – ucieć
run out – skończyć się (np. o kosmetykach)
send sth back – odesłać coś (pocztą)
set sth up – zorganizować np. spotkanie
show off – dawać popis umiejętności, popisywać się
sleep over – przenocować u kogoś
sort sth out – znaleźć rozwiązanie
stick to sth – być do czegoś przywiązanym
switch sth off – wyłączyć coś (z prądu)
swich sth on – włączyć coś (do prądu)
take after sb – być podobnym do kogoś
take sth apart – rozkładać coś na części
take sth back – oddać jakąś rzecz
take off – start samolotu
take sth off – zdejmować (np. ubranie)
take sth out – wynosić coś na zewnątrz
tear sth up – rozrywać na kawałki
think sth over – przemyśleć coś
throw sth away – wyrzucać coś (np. niepotrzebną rzecz)
turn sth down – zmniejszać np. głośność, temperaturę
turn sth off – wyłączać coś
turn sth on – włączać coś
turn sth up – zwiększać np. głośność, temperaturę
turn up – zjawić się (np. o kimś od dawna niewidzianym)
try on – przymierzać (np. o ubraniu)
try out – wypróbowywać
use up – zużywać (np. zapasy)
wake up – budzić (np. śpiącą osobę, siebie)
warm sb/sth up – rozgrzewać (np. stopy)
warm up – rozgrzewać się, rozgrzewka
work out – ćwiczenia fizyczne
work out – odnosić sukces
Wróć do początku, gdzie jest najłatwiej
Powyższe to tylko urywek o którym mówi książka, która pomoże Ci poznać angielski podobnie jak robiłeś to poznając język polski. Jeżeli sądzisz, że angielskiego nie nauczysz się z książki, to masz rację. Książka pomoże Ci dostrzec proste prawidłowości i zapozna Cię z regułami, które są wyjątkowo podręczne. Podręczne dlatego, że będziesz ich mógł używać od zaraz. Wypróbuj tę wiedzę w realu! A co to jest real? Real, znaczy w angielskim: rzeczywisty, prawdziwy i taka jest właśnie moja książka. Zapraszam Cię serdecznie do lektury!
