Aktualizacja 12 czerwca 2021 przez Simple-English
Kiedy zdobywasz kolejne kroki w poznawaniu angielskiego i przechodzisz od czysto teoretycznego jego użycia, do korzystania z niego na co dzień, to zaczynają spływać do Ciebie nowe słowa.
Te nowe słowa oczywiście wyglądają zwykle inaczej niż polskie, a Twoją uwagę może przyciągnąć zagadnienie, które brzmi: podwojenie spółgłoski w języku angielskim. Jak już ją przyciągną, to warto je zapamiętać. W angielskich słowach takie podwojenie ma trochę inne powody występowania niż w polskim. Tutaj zajmiemy się niektórymi z nich.
Reguła, która pomaga w zapamiętywaniu
Takie zastanawianie się nad przyczynami tego dlaczego w angielskim coś działa tak, wygląda tak, a nie inaczej, przyczynia się ogromnie do zapamiętania prawidłowości samego słowa. Później ową prawidłowość w tych słowach (ich pisowni) wykorzystujemy w zapamiętaniu kolejnych słów.
W polskim mamy oczywiście podwajanie liter i są to tzw. geminaty: wanna, manna, inny, miękki i tutaj też jest podwojenie, ale w mowie je słyszymy. Natomiast w angielskich słowach, o których chce dzisiaj Ci opowiedzieć, w wymowie ich nie usłyszysz. W angielskim są też geminaty takie jak: bookkiper – księgowa/wy, evenness – równość (np. powierzchni), midday – południe. Tutaj w angielskim oczywiście wypowiemy podwójną literę, jest to jednak temat na osobny wpis.
Angielski i kiedy podwójna spółgłoska
Weźmy na tapet poniższe słowa:
opportunity – okazja, sposobność do czegoś (for sth.)
Za moim ulubionym słownikiem (link partnerski) etymologicznym słowo to zapożyczone zostało z języka francuskiego oppotun/oportune a tam znalazło się z łaciny opportunus co znaczy: życzliwy, przychylny, sprzyjający i pochodzi z powiedzenia łacińskiego ob portum veniēns co znaczy “zbliża się do portu”, w odniesieniu do wiatru. I tutaj powoli wyłania się pierwsza przyczyna podwojenia p w słowie opportunity.
Jak widzisz ob portum składa się z dwóch słów, a to pierwsze ob zostało wcielone do naszego portum i z czasem z litery b w mowie zaczęło brzmieć jako p (to się już zadziało we francuskim). Później oczywiście stało się słowem angielskim i tak powstało podwojenie spółgłoski.
Pomimo tego, że znaczący w kierunku czegoś (do czegoś) przedrostek był jeden: ad-, to kiedy zostawał przyczepiony do rdzeni innych słów d stawało się pierwszą literą właśnie tego rdzenia. Na pewno dzięki takiej zmianie łatwiej można wypowiadać tego typu słowa.
W podobny sposób powstało słowo:
appropriate – odpowiedni
Tutaj pochodzenie jest czysto łacińskie approprius, który znaczy: należący do (czegoś), jako atrybut, cecha (tego czegoś), właściwy temu czemuś.
Słowo to składa się z łacińskiego przedrostka ap– który znaczy: do czegoś i rdzenia proprius – własny. Podobnie – jak powyżej – litera d w ad- stała się pierwszą literą z rdzenia słowa.
Angielski i przykłady z podwójną literą
W podobny, i taki, który ma za sobą wieki historii sposób powstały też poniższe angielskie słowa z podwojoną spółgłoską:
czasowniki:
abbreviate – skracać
accomodate – dostosować (jak w przypadku akomodacji oka do warunków oświetlenia)
accede – przystąpić, dołączyć
affix – przytwierdzić, przyczepić, przybić [rdzeń tego słowa znaczy w angielskim m.in. naprawić – to fix (coś something)]
annul – anulować, unieważnić
apprehend – rozumieć, pojmować
assist – asystować, pomagać, być obecnym (np. z kimś przy wykonywaniu pracy)
attract – przyciągać, pociągać (rdzeń tego słowa występuje również w słowie tractor – ciągnik)
i dwa przymiotniki:
aggressive – agresywny
arrogant – arogancki
Kiedy ze słyszenia będziesz znał już tego typu słowo i zidentyfikujesz jego rdzeń, pomoże Ci to w przywołaniu odpowiedniej pisowni.
Podwojenie spółgłoski przy innych przedrostkach
Powyższa identyfikacja może być pomocna w poniższym słowie:
disappoint – rozczarowywać
Tutaj oczywiście rdzeniem jest appoint – wyznaczać, mianować a dis– jest jednym z najpopularniejszych przedrostków omówionych w osobnym wpisie. Jak dowiesz się z tego wpisu mówi o zaprzeczeniu czynności z rdzenia słowa.
W podobny sposób przedrostek dis– został od dodany do czasownika:
solve – rozwiązywać
i mamy:
dissolve – rozpuszczać, rozkładać
Jak widzisz podwojenie litery powstało tutaj w sposób naturalny. Podobnie jest tutaj z innymi wyrazami z –dis. Zobacz parę z nich:
dissatisfaction – niezadowolenie (rzeczownik)
i czasownik:
dissatisfy – wywoływać niezadowolenie (u kogoś somebody)
powyższe są przeciwieństwem odpowiednio: satisfaction – zadowolenie, satysfakcja i satisfy zadawalać, dać satysfakcję, zaspokoić.
Inną wskazówką jest ta, że kiedy słowo bazowe kończy się dwiema takimi samymi spółgłoskami, to te spółgłoski zostaną nietknięte a zostanie do nich dodany przyrostek zobacz poniższe przykładowe wyrazy:
possession – posiadanie
Powyższy rzeczownik powstał od czasownika possess – posiadać.
passable – nadający się do przejścia (przebycia, przeprawy, przejazdu)
Powyższy przymiotnik powstał przez dodanie przyrostka –able, który mówi o możliwości wykonania czegoś do czasownika pass – przechodzić, przejeżdżać, przebiegać. Jak widzisz podwójna litera s pozostała na miesjcu.
Więcej o tego typu przyrostkach w tym wpisie.
Reguła VC i dwie litery w słowie
Kolejną wskazówką jest w innym wpisie omówiona reguła VC i podwajanie ostatniej samogłoski z rdzenia wyrazu, którą omówiłem w osobnym wpisie.
Tutaj krótko napiszę, że w przypadku niektórych słów kończących się samogłoską i spółgłoską podwoimy ostatnią samogłoskę. Będzie tak np. w słowie:
occurence – wydarzenie, wypadek, występowanie,
gdzie rzeczownik ten powstał przez dodanie przyrostka –ence do czasownika occur – zdarzać się, trafiać się, występować.
Podwojenie spółgłoski w języku angielskim: podsumowanie
Ten wpis może pomóc Ci zagłębić w sens słów angielskich i dostrzec budowę i historyczne korzenie, które w nich występują.
Z lektury wpisów na ProstyAngielskiPL, dowiedziałeś się, że angielski korzenie swoje ma w językach germańskich. Teraz dowiedziałeś się, że wiele w nim z francuskiego i… z łaciny z jakich jeszcze języków? Czy angielski jest w ogóle angielski? ?
Przydatnych informacji, które pomogą Ci zapałać prawdziwym uczuciem ??? do angielskiego i rozbudzą motywację znajdziesz w mojej książce wiele. Zaczynamy od czegoś mega prostego.
Jeżeli masz ochotę poznać angielski, a masz już odrobinę motywacji, którą rozpalisz ??? w trakcie czytania, to dowiesz się, jak mi się to udało, choć niewiele na to wtedy wskazywało i jak ty możesz to zrobić nawet w swoim wieku!
Jeżeli wpis jest przydatny, to ślicznie dziękuję za udostępnienie i polubienie. ? Do następnego!
